aktualne przedsięwzięcia

Xingu 2008

Miejsce i termin

Rzeka Xingu jest prawym dopływem Amazonki przepływającym przez stany Mato Grosso i Para w Brazylii. Rzeka ma około 2 700km długości. Wyprawa ma rozpocząć się w Canarana – powyżej P I do X i zakończyć u ujścia Xing do Amazonki, co da około 2 500km. Na górnym i środkowym odcinku rzeki znajdują się bystrza i progi. Przy ujściu rzeka rozlewa się na szerokość do 5km. Nad Xingu znajduje się szereg tzw. autonomicznych obszarów rdzennych Indian – Indigena Areas. Najważniejszym i najtrudniej dostępnym jest Parque Indigena do Xingu. Obszar administrowany jest przez mieszkających tam Indian, którym pomaga brazylijska organizacja FUNAI. Na głównych punktach dostępu do parku zlokalizowane są stałe punkty obserwacyjne, które mają nie dopuścić do przedostania się na obszar niechcianych intruzów. Uzyskanie pozwolenia dla osób, które nie współpracują na stałe z ludnością obszaru jest bardzo trudne. Na obszarze P I do X znajduje się około 35 wiosek indiańskich, zamieszkanych przez następujące plemiona: Kalapalo, Kuikuro, Mehinako, Yawalapiti, Nahukua, Kamaiura, Waura, Trumai, Ikpeng, Kaiabi, Suia, Juruna, jednak nie wszystkie plemiona żyją w osadach zaołożonych nad samą rzeką. Poza obszarem P I do X nad Xingu znajdują się również ( z południa na północ): Area Indigena Jarina, Capoto, Menkragnoti, Kayapo, Arawete, Kararac. Termin wyprawy przypada na porę suchą: początek lipca – koniec września.

Historia

Rzekę Xingu pierwszy eksplorował niemiecki etnolog Von den Steinem w 1882. Swoją ekspedycję rozpoczął w Batovi, gdzie spotykają się Ronuro i Culuene – dopływy tworzące Xingu i zakończył u ujścia do Amazonki. Ekspedycji towarzyszył mały oddział wojskowy. Obszar Mato Grosso był dość długo broniony przez rdzennych mieszkańców. To prawdopodobnie tu zaginął półkownik Fawcett w roku 1925. Rio das Mortes ( na południe od P I do X )– czyli rzeka śmierci, zasłynęła jako linia wyznaczającą granice plemienia Xavante i choć sama wpada do Araguaia – dopływu Amazonki, stanowiła przez długi czas trudną zaporę chroniącą Xingu od południa. Nie znane jest późniejsze spłynięcie całej rzeki Xingu aż do roku 2007, kiedy to współpracujący od 20 lat z Indianami z P I do X Patrick i Sue Cunningham przy asyście indiańskich przewodników spłynęli Xingu łodzią motorową.

Czynniki zagrażające społecznościom Indian

• Posuwająca się w zastraszającym tempie deforestacja pod uprawy soi i kukurydzy.
• Napływ poszukiwaczy surowców naturalnych oraz hodowców bydła.
• Projekty ( już częściowo rozpoczęte ) budowy tam na dopływach Xingu. Projekty te są legalne ponieważ realizowane są poza obszarami przekazanymi przez władze Brazylii ludności indiańskiej. Jednak ich wpływ na samą Xingu, nad którą znajdują się obszary indiańskie, będzie miał katastrofalne następstwa. Ulegnie zniszczeniu równowaga naturalna regionu. Indianie obawiają się szczególnie o swoje główne źródło pożywienia – ryby, których jest obecnie pod dostatkiem, jednak powyższy projekt spowoduje drastyczne zmniejszenie ilości ryb w Xingu.
• Utrata tożsamości etnicznej.

Szanse wyprawy

Z przyczyn administracyjnych - do tej pory nie udało sie załatwić pozwoleń na przepłyniecie obszarów autonomicznych - mamy jednak nadzieję że przy wsparciu i życzliwości odpowiednich organów takie pozwolenie jednak otrzymamy. Liczymy na to, a o szczegółach po wyprawie.